Einkennisfatnaður sýslumanna
Sýslumenn og löglærðir fulltrúar þeirra skuli bera einkennisfatnað eftir því sem ráðherra ákveður í reglugerð. Einkennisfatnaður þeirra er tvenns konar; annars vegar til nota við dagleg störf og hins vegar hátíðarbúningur. Þá er gert ráð fyrir sérstökum einkennisfatnaði löglærðra fulltrúa sýslumanna, sem í meginatriðum er eins og einkennisfatnaður sýslumanna.
Í 9. gr. laga nr. nr. 50/2014 um framkvæmdarvald ríkisins í héraði, er kveðið á um að ráðherra setji í regugerð nánari ákvæði um skipan mála samkvæmt lögunum, m.a. um einkennisfatnað og skilríki sýslumanna og löglærðra fulltrúa þeirra. Ákvæði um þetta er að finna í reglugerð nr. 882/2013 um einkennisfatnað, skilríki og merki sýslumanna og löglærðra fulltrúa þeirra.
Einkennisfatnaður við dagleg störf
Einkennisfatnaður notaður við dagleg störf
Samkvæmt 11. gr. reglugerðarinnar skal klæðast einkennisfatnaði sem hér segir:
- Við hátíðleg tækifæri og meiri háttar viðburði í héraði, sem sýslumaður eða löglærður fulltrúi hans er viðstaddur stöðu sinnar vegna.
- Við hjónavígslur.
- Við framkvæmd aðfarargerða utan skrifstofu sýslumanns.
- Við framkvæmd bráðabirgðagerða utan skrifstofu sýslumanns.
- Við öflun sönnunargagna vegna ætlaðra brota á hugverkaréttindum.
- Við uppboð utan skrifstofu sýslumanns.
- Fyrir dómi þar sem sýslumaður mætir stöðu sinnar vegna.
- Þegar nauðsynlegt eða æskilegt þykir við önnur verkefni utan starfsstöðvar þar sem sýslumaður eða löglærður fulltrúi hans kemur fram stöðu sinnar vegna.
Hátíðarbúningur
Hátíðarbúningur sýslumanna
Sýslumaður skal samkvæmt 12. gr. reglugerðarinnar nota hátíðarbúninginn við opinber og/eða hátíðleg tækifæri, eins og hér segir:
- Við heimsókn, móttöku og fylgd forseta Íslands eða annarra þjóðhöfðingja.
- Við hátíðleg tækifæri og meiri háttar viðburði í héraði, sem sýslumaður er viðstaddur stöðu sinnar vegna.
Sýslumanni er heimilt að nota hátíðarbúning við hjónavígslur. Heimilt er að nota stólu (kraga) í stað einkennisfatnaðar við embættisathafnir ef aðstæður mæla með því að mati sýslumanns. Við hjónavígslur á skrifstofu er heimilt að notast við skikkjur í stað einkennisfatnaðar.
Skikkjur og stólur (kragar)
Skikkja til afnota við hjónavígslur
Í reglugerðinni er einnig að finna ákvæði um
sérstakar skikkjur til afnota við hjónavígslur.
Loks er í reglugerðinni ákvæði um stólur eða kraga fyrir sýslumenn og fulltrúa þeirra, sem heimilt er að nota í stað einkennisfatnaðar við embættisathafnir ef aðstæður mæla með því að mati sýslumanns. Skal hún vera úr svörtu ullarefni, um 140 sm að lengd og 14 sm breið og með gylltum borðum, tveimur fyrir sýslumenn, einum fyrir fulltrúa, með ísaumuðuað skjaldarmerki og einkennismerki sýslumanna úr gylltu efni.
Nokkrir sýslumenn íklæddir stólum
Merki og einkenni sýslumanna
Í 3. gr. reglugerðar nr. 882/2013 um einkennisfatnað og merki sýslumanna og löglærðra fulltrúa þeirra segir um merki sýslumanna á einkennisbúningum þeirra.
Merki sýslumanna skal vera gylltur munstraður hringur og er hluta af sverðsblaði með hjöltum stungið niður í hringinn. Merkið skal vera 3,5 sm á hæð, breidd hjaltanna 3 sm, en hringurinn 2,5 sm í þvermál.
Þess má geta að sýslumenn nota þetta merki sem merki félags síns, Sýslumannafélags Íslands. 1)
Um einkennishnappa segir í reglugerðinni að þeir skuli vera hringlaga, kúptir, gylltir með upphleyptri mynd af skjaldarmerki Íslands. Hnapparnir skulu vera í tveimur stærðum. Minni gerðin skal vera 1,6 sm í þvermál en hin stærri 2,4 sm í þvermál.
Um axlafetil segir að hann skuli fléttaður úr gylltum borða upphleyptum, þverbryddur að ofan og framan og ganga borðaendarnir felldir undan fremri bryddingunni. Fetillinn skal vera u.þ.b. 3 sm breiður að ofan og tvöfalt breiðari að framan.
Skilríki sýslumanna
Í 18. og 19. gr. reglugerðar nr. 882/2013 eru svohljóðandi ákvæði um skilríki sýslumanna og löglærðara fulltrúa þeirra.
Úr 18. grein:
Á skilríkjum sýslumanna og löglærðra fulltrúa þeirra skal vera merki sýslumanna og skjaldarmerki íslenska ríkisins ásamt árituninni „Sýslumaður“. Þar skal vera andlitsmynd af skilríkishafa, nafn hans, kennitala, stöðuheiti, raðnúmer og útgáfudagur skilríkisins. Þá skal skilríkið vera undirritað af viðkomandi sýslumanni og bera stimpil hans. Að öðru leyti ákveður ráðuneytið útlit skilríkjanna í verklagsreglum.
Úr 19. grein:
Notkun skilríkja sýslumanna og löglærðra fulltrúa þeirra.
Sýslumenn og löglærðir fulltrúar þeirra skulu ávallt bera skilríkin á sér við embættisathafnir utan skrifstofu sinnar og geta framvísað þeim, sé þess óskað. Óheimilt er að nota þau í öðrum tilgangi en við skyldustörf.
Verklagsreglur um útgáfu skilríkja sýslumanna og löglærðra fulltrúa þeirra voru gefnar út 17. febrúar 2015. Má nálgast þær hér.
Samkvæmt reglunum er Sýslumaðurinn á Vestfjörðum umsjónaraðili með útgáfu skilríkja fyrir ráðuneytið og aðra sýslumenn.
1) Þess má geta að Stefán Skarphéðinsson
sýslumaður og formaður Sýslumannafélags Íslands á s´num tíma skrifaði fyrir hönd félagsins
minningargrein, sem birtist í Morgunblaðinu 20. október 1996, um Torfa
Hjartarson, sýslumann og sáttasemjara ríkisins. Í minningargreininni segir um
merki sýslumanna: „Er þess er skemmst að minnast að fyrir rúmum 2 árum, þegar
nefnd sem átti að endurskoða reglur um gerð og notkun einkennisfatnaðar
sýslumanna var að skýra frá niðurstöðum sínum, var ekki ljóst hvað merki á
boðungum jakkans táknuðu. Þá upplýsti Torfi, sem sat fundinn, að hann ætti
hugmyndina, en listamaðurinn Tryggvi Magnússon teiknaði merkið. Merkið táknaði
goðahringinn (blóthring) og þegar sverðið stæði í hringnum upp að hjöltum væri
friður.“
Má því segja að merki sýslumanna sé tákn um frið.